سواد رسانهای ضامن امنیت روانی جامعه است
تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۱۵۱۵۱
امروزه اهمیت رسانه و اطلاع رسانی بر کسی پوشیده نیست، در زمانهای که جنگ سخت به جنگ فرهنگی تبدیل شده است. مسلم است که میتوانیم از ابزارهای رسانه به نفع جامعه استفاده و عملیات نرم رسانهای دشمنان را خنثی کنیم. رسانه قدرت این را دارد که در کوتاهترین زمان ممکن و با بالاترین کیفیت، اخبار و مطالبی را منتشر کند و این هنر و تشخیص مخاطب است که بتواند واقعیت را از شایعه تشخیص دهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
هادی البرزی کارشناس سواد رسانهای و فضای مجازی درباره سواد رسانهای گفت: سواد رسانهای سه سطح دارد، آگاهی یافتن نسبت به مسائل، آموزش و تماشای سطحهای مختلف، تجزیه و تحلیل اطلاعات؛ در سطح پیشرفته سواد رسانهای وارد تجزیه و تحلیل پیام رسانهای میشویم یعنی میخواهیم به متن، فرامتن و زیرمتن پیام پی ببریم، این جا مرحلهای است که نیاز به مهارت دارد.
این کارشناس سواد رسانهای ادامه داد: در واقع یک پیام رسانهای را اگر مثل یک سنگی بدانید که بخشی از آن از آب بیرون است و بخشی از آن زیر آب هست، آن بخشی که زیر آب است میتواند زیرمتن پیام باشد و مخاطب هنوز به آن اشراف ندارد، مگر مخاطبی که بتواند پیام را در داخل این کانتکس سیاسی – اجتماعی و فرهنگی پیام معنا کند.
البرزی ادامه داد: بخش دیگر پیام دانش سواد رسانهای است که سطح پیشرفتهای اسد و به ما قدرت تجزیه و تحلیل پیامها را میدهد که بتوانیم ۶ عنصر را تشخیص بدهیم، این که پیام را چه کسی صادر کرده؟ خود پیام چه چیزی هست؟ چه زمانی پیام گفته شده؟ پیام چگونه گفته شده؟ پیام چرا گفته شده؟ و چطور گفته شده؟ مخاطب باید به این ۶ عنصر پیامها اشراف پیدا کند در بین عناصری که در مورد پیامها باید از آن مطلع بشویم بحث چرایی و چگونگی اهمیت زیادی دارد یعنی این که اگر ما بتوانیم تشخیص بدهیم که این پیام چرا و چگونه به دست ما رسیده و از چه روشهایی در آن استفاده شده؟ خیلی برای ما ارزش دارد و ما را میتواند به سطوح بالای سواد رسانهای برساند، اگر کسی بتواند به مرحلهی پیشرفته سواد رسانهای برسد و بتواند پیام را تجزیه و تحلیل کند، خودش یک سطح عالی است که کمتر در دام اخبار جعلی میافتد.
او با اشاره به تحلیل نادرست پیامها ادامه داد: فکر کنید که یک عکسی به شما رسیده که میخواهید به زمان آن پی ببرید و این که شب است یا روز؟ چه ساعتی است؟ اینها میتواند کمک کننده باشد. مثلا رسانههای بیگانه یک خبر منتشر کردند که در ساعت مثلا هشت صبح یک اتفاقی در یک جایی افتاده، شما میخواهید پی ببرید در آن میگردید، آن نشانههای زمان را پیدا بکنید که آیا این اتفاق در ظهر افتاده؟ در شب افتاده؟ یعنی در آن پیام از تاریکی عکس، از سایر شاخصهای عکس میتوانید پی ببرید که آیا آن هشت صبح درست است یا نیست؟ در واقع زمان را میتوانید شاید خیلی راحتتر به دست بیاورید، یا این که این پیام را چه کسی گفته؟ آیا این منبع، منبع مستندی هست؟ یعنی پیدا کردن برخی از این سوالات راحت است، اما چرایی و چگونگی پیام یک مقدار مهارت میخواهد کسی را میخواهد که سالها تجربه داشته باشد، بنابراین رسانهها میتوانند به مخاطب در حوزههای مختلف کمک کنند و به او بگویند که چگونه به موضوعات مختلف تجزیه و تحلیل کمکشان میکند.
این کارشناس سواد رسانه میگوید: دقیقا همین طور است، شما وقتی که رسانههای معاند را پیگیری میکنید مثلا میبینید یک دستاورد یا خبر روزی امروز اتفاق افتاده، اما هیچ اشارهای در رسانهها به این موضوع نشده، مثلا بارها موشک آزمایش کردیم همان موشک فتاح که چند روز پیش در کشور ما آزمایش شد رسانههای معاند نسبت به این از تاکتیک سکوت استفاده کرده بودند و هیچگونه این را بازتاب نداده بودند؛ بارها این اتفاق افتاده در مورد دستاوردهای هستهای و فناوریهایی که در کشور ما اتفاق میافتد میبینیم که این رسانهها سکوت میکنند یا نکتهای را بیان نمیکنند و در مورد این دستاوردها هیچ مطلبی را نمیروند و یا به طور قطره چکانی به موضوع میپردازند، یکی از تاکتیکهایی که ما الان میتوانیم به آن پی ببریم مقایسه نحوهی بازنمایی رویدادها در رسانههای معاند است، یعنی شنوندگان وقتی یک مطلبی را میبینند و انتظار دارند که رسانهها به آن بپردازند وقتی که با سکوت رسانهها مواجه میشوند، این به آنها کمک میکند که نحوهی بازنمایی رویدادها را در رسانههای بیگانه به آن پی ببرند. فهمیدن سانسور خیلی راحت است، اما تشخیص سایر تاکتیکها یک مقدار سختتر است.
البرزی با اشاره به بحث استقرا و قیاس گفت: یکی از تکنیکهایی که ما در رسانه استفاده میکنیم تکنیک جز به کل است و یک موضوع را تعمیم میدهیم به کل جامعه، مثلا اگر میخواهند بگویند مشکلی در یک جایی وجود دارد، خبرنگار به صورت میدانی میرود و با مصاحبه با مردم در مورد آن مشکل مثلا این را تعمیم میدهد به کل آن جامعه و تکنیک استقرا با مهندسی معکوس میتواند در سواد رسانهای استفاده بشود، در حوزه سواد رسانهای برای این که ما بتوانیم از این تکنیک استفاده کنیم باید بتوانیم از برخی از اجزای پیام و تحلیل آنها بتوانیم آن را تعمیم بدهیم به بقیه اجزاء، یعنی ما باید مراقب باشیم که پیامهای رسانهای که در رسانههای مختلف منتشر میشود بتوانیم آن را به اجزای کوچکتر تقسیم بکنیم و ببینیم آیا تعمیم پذیر به کل جامعه هست یا نیست مثلا شما میبینید که در رسانههای معاند بعضی موقع برای این که ایجاد ناامیدی کنند.
او ادامه داد: در جامعه ما میآیند چند مورد مثلا پیامک یا مثلا تلفنی، چند تا از تلفنها را که معلوم هم نیست که منبع آنها چی هست، آنها را پخش میکنند تا بتوانند ازآن نتیجه بگیرند برای کل جامعه و بتوانند در ذهن افکار عمومی اغتشاش ایجاد کنند بنابراین یادگرفتن این که ما بتوانیم اجزای یک پیام را جدا بکنیم و ببینیم آیا این قابل تعمیم به کل جامعه است نکتهای است که میتواند در سواد رسانهای به ما کمک کند و ما بتوانیم جمع بندی بکنیم از اجرای یک پیام، که ببینیم آن معنا ازش حاصل میشود یا نمیشود، من در شب گذشته در مورد قطع آب تهران که صحبت میکردم گفتند در این رسانهها آمدند موضوع کم آبی را نه تنها به تهران، بلکه به کل ایران تعمیم دادند در واقع آب گل آلود شده بود از آب گل آلود ماهیگیری کردند و سعی کردند یک موضوع را غیرقابل حل و لاینحل نشان بدهند و آن به کل کشور تعمیم بدهند.
این کارشناس سواد رسانهای اظهار کرد: یکی دیگر از موضوعات بحث این است که ماباید بتوانیم درحوزه سواد رسانهای ارائه توصیفی روشن، درست و فشرده از یک پیام داشته باشیم، ببینید خبر و علم ارتباطات در حوزه اطلاع رسانی، علم ساده سازی موضوعات است، مثلا فکر کنید یک مقاله علمی که منتشر شده در دنیا شما نمیتوانید با همان قواعد ویرایشی و دانشی آن علم، آن را در رسانه مطرح کنید بلکه آن موضوع ساده سازی میشود برای مخاطب این ساده سازی هم فایده دارد و هم ممکن است باعث تحریف موضوع بشود، یعنی مخاطب باید دقت کند بعضی موقع، برخی از رسانهها با ساده سازی کردن پیام سعی میکنند از آن یک نتیجه تحریف آمیز بگیرند و ذهن مخاطب را دچار مشکل بکنند در واقع ما به عنوان کسانی که میخواهیم توی حوزه سواد رسانهای دانش مان را ببریم بالا تا توانایی شکستن پیامهای رسانهای را به عناصر معنی دار داشته باشیم یعنی شما در واقع به عنوان کسانی که کاربر فضای مجازی هستید یا مخاطب رسانههای جدید که من دیشب گفتم ما دو موج در سواد رسانهای داشتیم یک موجش دردوره تلویزیون بود یک موجش در به وجود آمدن اینترنت بود یعنی زمانی که اینترنت در دنیا پا گرفت سواد رسانهای وارد یک مرحله جدیدی شد دلیلش هم این بود که در دوره تلویزیون بیان یکسویه بود و مخاطب فقط مصرف کننده پیام بود، اما در دوره اینترنت علاوه بر مصرف کردن پیام، مخاطب هم توانست تولید کند و هم توانست منتشر کند به نظر من منتشر کردن حتی بسیارخطرناکتر از تولید کردن است، چون کسی که پیام دیگری را منتشر میکند بدون این که آن را تحلیل کند بدون این که دانش سواد رسانهای داشته باشد در واقع نقش زیادی در ویروسی شدن و چرخیدن آن پیام دارد، یعنی من اگر دانشی نداشته باشم و پیام دوست خودم را بدون این که بدانم درست است یا غلط است منتشر بکنم به عنوان یکی از عواملی هستم که باعث شدم این پیام به دهها نفر دیگر برسد و در جامعه بچرخد میخواهم میگویم که اتفاقا نباید مردم ما فکر کنند که ما فقط پیام را فرستادیم و مطلع از موضوع نیستیم و بگویند که دیگر ما اصلا خودمان مسالهای نداریم و هیچ موضوعی دیگر به ما مترتب نیست به نظر من اتفاقا ندانسته انتشار دادن یک موضوع باعث ضریب پیدا کردن آن موضوع در جامعه و تاثیرگذاری بر افکار عمومی میشود و ما نباید بگوییم، چون ما فقط این را ارسال کردیم پس گناهی نداریم، پس ببینید ما در دوره دوم سواد رسانهای که در دوره اینترنت است باید توانایی تحلیل پیام، شکستن پیام به عناصر معنی دار، تعیین اجزای مشابه و متفاوت پیام را پیدا کنیم باید با تکنیکهای استقرا و قیاس آشنا بشویم اگر میخواهیم به یک کاربر و مخاطب دارای سواد رسانهای بالا تبدیل بشویم باید بتوانیم اگر کسی از ما پرسید که به نظرشما پشت پرده این پیام چی میگوید، بتوانیم آن را تحلیل کنیم ایامی که داریم به انتخابات نزدیک میشویم، ایجاد ناامیدی از مشارکت مردم در انتخابات را رسانهها راه میاندازند، موقعی که داریم به مراسم راهپیمایی اربعین نزدیک میشویم کوچک کردن و وحدت نداشتن دو ملت چند ملت مسلمان با همدیگر را میآیند رویش کار میکنند یعنی مخاطب باهوش و مخاطبی که فضا را میشناسد راحت میتواند شیطنت این رسانهها را ببیند و مردم ما هم با توجه به این که در این ۴۴ سال حدود ۴۵ سالی که دارد از انقلاب اسلامی میگذرد با انواع این ترفندها آشنا شدند دیدند که هر هرکدام از این بازههای زمانی این رسانهها چگونه کار میکنند و میخواهند چه تاثیری را تو ذهن مخاطب داخلی ما بگذارند. سوال: یکی از تکنیکهایی که شبهای گذشته گفتید تکنیکی است که در ذهن مخاطب تشویش ایجاد میکند آیا این تشویش هم جزو بحث استقرا و بحث قیاس هست؟ البرزی: ببینید آن تشویش در ذهن مخاطب، یک موضوعی که آقای فستینگر که یک روانشناس بود بحث ناهماهنگی شناختی را مطرح کرد ایشان معتقد بود که وقتی یک مخاطب در یک محیطی قرار میگیرد یا یکسری پیامهایی به ما میرسد که با پیامهای قبلیش متفاوت است دچار ناهماهنگی شناختی میشود مثلا شما همیشه از واژه مادر و واژه محبت و عطوفت را سراغ دارید وقتی که مواجه میشوید مثلا با مادری که بچههای خودش را به قتل رسانده دچار یک ناهماهنگی شناختی میشوید میگویید مگر ممکن است که این اتفاقا بیفتد رسانههای بیگانه دقیقا همین کار را میکنند یعنی میآیند یک ناهماهنگی شناختی را در ذهن مخاطب ما ایجاد میکنند یعنی مخاطب ما با توجه به ظرفیتهای کشور، باتوجه حرکتی که کشور میکند، پیشرفت را در آیندهای نزدیک دارد میبیند اینها میآیند یک دفعه یک فضای یاس آلود منتشر میکنند یعنی میآیند یک خبر جدید تولید میکنند میآیند یک موضوعی را تولید میکنند که با آن نگاهی که من داشتم نسبت به موضوع، متفاوت است و با پمپهایی میخواهند این موضوع را اثبات کنند تکرار میکنند من مخاطب دچار یک ناهماهنگی میشوم نسبت به مطالبی که در گذشته خودم در ذهنم داشتم نسبت به موضوع داشتم بعد این دو تا وقتی که مقابل هم قرار میگیرد مخاطب وارد یک بن بست دوسویه میشود ما یک نظریهای داریم به نام بن بست دوسویه، یعنی شما نه راه پس دارید نه راه پیش، و اینجاست که سعی میکنند مخاطب را وارد حوزه ناامیدی بکنند که رهبر معظم انقلاب هم بارها گفتند، که امید محرکه یک کشور است، یعنی اگر امید نداشته باشیم در احادیث هم ما داریم که ائمه مطرح کردند که اگر امید نباشد حتی مادر به فرزند خودش شیر نمیدهد اگر امیدی نداشته باشد که این فرزند یک روزی بزرگ میشود بنابراین اینها میآیند امید را هدف قرار میدهند و سعی میکنند فضای یاس آلود را ایجاد بکنند
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ساير حوزه هامنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: سوادرسانه ای خبر جنگ نرم کارشناس سواد رسانه رسانه های معاند سواد رسانه ای تجزیه و تحلیل کنند یعنی رسانه ها رسانه ها ما بتوانیم آیند یک ساده سازی ذهن مخاطب کل جامعه یک موضوع گفته شده پیام ها یک پیام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۱۵۱۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روانشناسان نقش بسیار کلیدی در سلامت فردی و اجتماعی دارند
به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از چهارمحال و بختیاری، مراسم جشن بزرگداشت روز روانشناس و مشاور در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد برگزار شد.
این مراسم به همت کانون روانشناسان جوان دانشگاه، انجمن علمی دانشجویی روانشناسی، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، باحضور هیئت رئیسه، اساتید و دانشجویان این حرفه، با سخنرانی اساتید روانشناس، اجرای برنامههای شاد، مسابقه، استندآپ کمدی و تقدیر از اساتید برتر گروه روانشناسی، در تالار امام خمینی(ره) دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد برگزارشد.
محمد قاسمی پیربلوطی مدیرگروه رشته روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد در این مراسم گفت: روز بزرگداشت روانشناس و مشاور، مصادف با سالروز ابلاغ قانون تشکیل سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران از سوی مجلس شورای اسلامی است که در پی آن جامعه روانشناسی، هویت یافت و باعث ارتقاء اعتبار این جامعه و نهایتاً موجب ارائه خدمات به جامعه شد.
وی با اشاره به اینکه رشته روانشناسی، یکی از رشتههایی است که در حوزه سلامت، فعالیتکند، افزود: طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، سلامت، حالت رفاه جسمانی، روانشناختی، اجتماعی و معنوی، قلمداد میشود؛ که در حوزه معنوی، روانشناسان، نقش برجستهای دارند.
افرادی که روان سالم دارند در زندگی موفقتر هستند
محمد قاسمی پیربلوطی با تأکید بر ارتباط دوطرفه ابعاد روانی و جسمانی افراد، یادآور شد: زمانیکه انسانها، از لحاظ روانی، سالم باشند، جسم آنها نیز سالم میشود و روابط اجتماعی بهتری را دارا و در زندگی، موفقتر هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد اضافه کرد: از لحاظ روانشناختی، فرد سالم، باعث شکلگیری خانواده سالم و خانواده سالم باعث ایجاد جامعه سالم میشود و همین موضوع، نشان از اهمیت وجود جامعه روانشناسی دارد.
وی اظهار کرد: براساس تحقیقات انجامشده، حدود 20 درصد مردم، دچار انواع مشکلات و اختلالات روانشناختی از جمله اضطراب، افسردگی، وسواس و ناسازگاری هستند و نزدیک به 400 نوع بیماری روانشناختی وجود دارد و این تعداد بیماری، به نوعی، افراد را در زندگی روزمره، فلج میکند و اجازه انجام امورات به فرد را نمیدهد؛ بنابراین نیاز دنیا و نیز کشور ما به متخصصین حوزه روان، یک نیاز جدی و مهم است و افرادی که در حوزه روانشناسی و مشاوره، تحصیل و به فعالیت میپردازند، نقش بسیار کلیدی در سلامت افراد و سلامت اجتماعی ایفا میکنند.
در کشور ایران حدود 20 هزار نفر دارای پروانه فعالیت از سازمان نظام روانشناسی هستند
مدیرگروه رشته روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد با اشاره به اینکه در حال حاضر، افرادی که عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره هستند و پروانه فعالیت از این مجموعه دارند را تعداد 20 هزار نفر ذکر کرد و گفت: با توجه به آمارها، جامعه به 80 هزار نفر دیگر از متخصصین روانشناسی، نیاز دارد تا بتواند، بطور کامل، سلامت روان جامعه را پوشش دهد و به ارتقاء سلامت روان در اجتماع، کمک کند.
قاسمی پیربلوطی با بیان اینکه بین روانشناس کتابی و روانشناس واقعی تفاوتهایی وجود دارد، تصریح کرد: توصیه بنده به دانشجویان رشته روانشناسی و مشاوره این است که علاوه بر یادگیری آموزههای علمی این رشته در کتابها، روانشناس واقعی باشید و ویژگیهای یک روانشناس خوب را کسب و در وجود خویش نهادینه کنید.
وی، قابل اعتمادی، صبر، اخلاق نیکو و حرفهای، سازگاری با خود و دیگران را از ویژگیهای یک روانشناس خوب برشمرد.
وجود اختلالات روانشناختی باعث بروز بیماری جسمانی در افراد میشود
همچنین در ادامه این مراسم، طیبه شریفی عضو هیئت علمی گروه روانشناسی و مسئول امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی استان در رابطه با اهمیت مسائل روحی و روانی گفت: مسائل جسمی و روانشناختی تأثیر و ارتباط متقابل با یکدیگر دارد؛ اختلالات روانی از جمله، استرس، افسردگی، اضطراب و... باعث بروز بیماریهای جسمی از جمله بیماریهای قلبیعروقی، فشار خون، دیابت، زخم معده و... میگردد. همچنین باعث بروز اختلال در روابط میانفردی(اجتماعی و خانوادگی)میشود و نیز آرامش و بهزیستی روانشناختی فرد و جامعه را با اختلال جدی، مواجه میسازد.
وی افزود: مشکلات روحی و روانی، هیجانات و عواطف، حالت سرایتی دارند؛ در حقیقت، انسانها، قربانیشده قربانیشدهها هستند؛ به معنای بهتر، شخصی که احساس مطلوب، چهره بشاش و پرانرژی دارد، آن را به دیگران، منتقل میکند و همچنین شخصی که سرشار از ناامیدی و یأس است، دیگران را بیرمق و بیانرژی میکند.
طیبه شریفی با اشاره به نقش درمانگران در قطع این حلقه معیوب بروز نابهنجاریها و اختلالات درونفردی و میانفردی اظهار کرد: درمانگران باید بتوانند سلامتی و بهزیستی را به فرد و جامعه هدیه، کنند؛ آنان باید، زخمها را مرحم نهاده، عفونتهای ناشی از زخمهای کهنه و غدههای ناشی از این زخمها را جراحی روانی کرده و این حال مطلوب جامعه، بدرقه راه درمانگران دلسوز و امین است؛ که با درک همدلانه با مراجعان، اتاق درمان را به محیطی امن برای وی تبدیل کرده تا بتواند، آلام و دردهای خویش را فارغ از هرگونه، قضاوت و ناامنی، برونریزی و نسبت به مشکل خود بینش پیدا کرده، درست اندیشیدن را آموخته، کج فهمیها را به دور ریخته، دردها را جایگذاشته و آرامش و بارقههای امید و نیک اندیشی را با خود به ارمغان ببرد.
خبرنگار: محمود اسماعیلپور اشکفتکی
انتهای پیام/
کد خبر: 1228875 برچسبها روان شناسی نظام روانشناسی مهارتهای روانشناختی